یکی از پیچیده ترین اقداماتی که در سازمان نظام مهندسی وجود دارد تعویض ناظر ساختمانی می
باشد که شامل مراحل ذیل می باشد :
تعویض ناظر در 3 حالت وجود دارد
1-مهندس ناظر با کارفرما مشکل دارند.
2- کارفرما با مهندس ناظر مشکل دارد.
3-مهندس ناظر مشکل شخصی دارد .
حالت اول : تعویض ناظر وقتی که مهندس ناظر با کارفرما مشکل دارند.
در این حالت باید ناظر گزارشات بموقع خود را به شهرداری و رونوشت آنها را به سازمان نظام مهندسی داده باشد . بعد از آن چون امکان ادامه همکاری با کارفرما به هر دلیلی امکان پذیر نباشد یا باید با کارفرما از لحاظ مالی به توافق برسند اگر به توافق رسیدند درخواست تعویض ناظر توسط ناظر وکارفرما نوشته شده به سازمان نظام مهندسی ارائه میدهند و کلیه هزینه های ناظر جدید باید توسط کارفرما پرداخت شود .و ناظر اولیه نباید پیش پرداخت اول را که دریافت نموده است را برگرداند. ولی اگر به توافق نرسند اگر مشکل از سمت ناظر باشد باید کلیه هزینه های تعویض ناظر توسط ناظر اولیه پرداخت شود . ولی اگر مشکل ادامه همکاری از سوی کارفرما باشد مهندس ناظر باید با ارائه دلیل و مدرک قانع کننده باید درخواست سلب مسئولیت داده ودرجلسات هئیت رئیسه حضور داشته و به دفاع از عملکرد خود بپردازد اگر دلیل قانع کننده داشته باشد از سوی سازمان سلب مسولیت شده و از آن تاریخ به بعد هیچ مسئولیتی نخواهد داشت.و در این حالت کلیه هزینه های تعویض ناظر توسط کارفرما پرداخت میشود .
حالت دوم: کارفرما با مهندس ناظر مشکل دارد.
وقتی مهندس ناظر به وظیفه خود عمل کرده و گزارشات خلاف پروانه ساختمانی و نقشه های مصوب را بموقع ارائه میدهد و کارفرما به دستورات اجرایی و فنی ناظر عمل نکرده و حاظر به همکاری نباشد و خود کارفرما به ناظر اعلام کند که حاظر به ادامه همکاری نمی باشد در این حالت باید کلیه حق و حقوق ناظر را پرداخت نموده و خود کارفرما با کسب موافقت از از ناظر اقدام به تعویض ناظر از سوی سازمان کند . بهترین حالت تعویض ناظر برای ناظرین ساختمانی . که مهندس ناظر اولیه نباید درگیر مراحل تعویض ناظر شود .
حالت سوم : وقتی ناظر مشکل شخصی دارد .
در این حالت اگر عملیات ساختمانی شروع نشده باشد کار تعویض ناظر کمی راحت بوده باید با هماهنگی کارفرما در خواست تعویض ناظر را به سازمان نظام مهندسی ارائه دهد و همچنین باید ناظر جایگذین را خودش به سازمان معرفی کند . اگر عملیات ساختمانی شروع شده باشد باید میزان پیشرفت عملیات ساختمانی کارشناسی شده حق الزحمت ناظر مشخص شود یا مهندس ناظر با کارفرما از نظر مالی به توافق برسند . اگر به توافق نرسند کار تعویض ناظر مشکل شده وباید هئیت رئیسه و کارشناسان نظام مهندسی اعلام نظر نمایند .
نکته مهمی که وجود دارد این است که بعد از تمام شدن عملیات تعویض ناظر حتما باید ناظر اولیه از خذف نقشه مربوطه از سیستم مهندسی خود اطمینان داشته و با امور مالی سازمان هماهنگ و پیگیر باشد تا در آینده از نظر مالی مشکلی پیش نیاید .
