سوال من اينه که آيا چنين طرحي بايد اجرا بشه يا نه؟ البته قرار نيست کسي به حرف ما گوش بده. به هر حال حساب هزينه فايده سرانگشتي طرح بد نيست.
اول اجازه بدين فرض کنيم که هزينه همين 150 ميليارد تومن هست و نه بيشتر. اگه نرخ سود بانکي رو فقط 10% حساب کنيد هزينه سرمايه طرح مي شه به عبارت 15 ميليارد در سال. با استهلاک و اينها بگيريم 20 ميليارد در سال. قراره 500 ميليون متر مکعب آب منتقل بشه خرج سرمايه توي بهترين شرايط مي شه: 20 ميليارد تقسيم بر 500 ميليون که مي شه 40 تومن به ازاء هر متر مکعب آب که چيز زيادي نيست.
انتقال آب از خزر انرژي لازم داره. سمنان 1130 متر بالاي درياست. فقط اگه بخواين يک متر مکعب آب رو اين مقدار بالا ببرين به انرژي معادل 3 کيلو وات ساعت احتياج دارين. اما اين مسير صاف نيست و از روي کوههاي البرز بايد رد بشه و هدر روي انرژي هم اينجا فوق العاده بالاست. حدس من اينه که حداقل 10 کيلووات ساعت انرژي لازم داره. هزينه برق در ايران رو اگه 5 تا 10 سنت حساب کنيم (در امريکا هزينه برق بين 5 تا 15 سنته. توي ايران چنده نمي دونم.) انرژي لازم فقط براي انتقال برابر حداقل 500 تا 1000 تومن مي شه.
اما قصه به همين جا تموم نمي شه. مهمترين هزينه مربوط به هزينه نمک زدايي از آب هست که بسيار انرژي بر هستش. بهترين تکنولوژي هاي موجود ادعا دارند که انرژي لازم براي نمک زدايي آب حدود نه صدم کيلووات ساعت براي يک گالن هست. براي نمک زدايي يک متر مکعب آب شما حداقل به انرژي برابر 24 کيلووات ساعت لازم دارين. دوباره اگه هزينه برق رو 5 تا 10 سنت حساب کنيم هزينه نمک زدايي چيزي در حدود 1200 تا 2400 تومن مي شه.
طبق اين برآورد ساده هزينه هر متر مکعب آب برابر با 1700 تا 3400 تومن مي شه. سوال: کي آب به هزينه 3400 تومن از شما خواهد خريد؟ اينم خودش يه جور يارانه دادنه ديگه. چرا تو سال هدفمندي! يارانه ها بايد پول اينطوري هدر بره؟
پ.ن. من يه جا
خوندم که هزينه آب نمک زدايي شده که براي يک هکتار کشاورزي لازمه حدود 5000
دلار در سال هست که اصلا توجيه اقتصادي نداره.
نويسنده :رضا عصمتی مهندس عمران
تاريخ: پنجشنبه بیست و دوم مهر ۱۳۸۹ ساعت: